Kalendarz Indyjski

Hinduski rok kalendarzowy liczył 360 dni. Był więc oparty na księżycowej rachubie czasu (miał 12 miesięcy po 30 dni). Kiedy powstał? Niestety, nie jest to łatwe do ustalenia, tym bardziej że Hindusi na przestrzeni swej długiej historii posługiwali się sporą ilością kalendarzy. Nie uznawali też jednego punktu wyjściowego. Bramini liczyli czas od 3102 r. p.n.e., tzn. początku wojny opisanej w starej epopei „Mahabharata”, a zarazem początku okresu kali-juga, czyli Wieku Żelaznego.

Ponadto czas w pojęciach hinduistycznych miał (i ma) zupełnie inne wymiary od ziemskiego. Określa go życie boga-Brahmy, liczące 100 lat tego boga. .

Aby zrozumieć, co to znaczy, trzeba wiedzieć, że „dzień Brahmy” liczy… 4 320 min lat ziemskich, natomiast „rok Brahmy” — 360 razy więcej…

Hindusi dzielili więc czas na „dni Brahmy”, czyli kalpy. Kalpa — uznawana przez Hindusów za podstawowy cykl rachuby czasu — dzieli się na 14 mniejszych cykli, zwanych manwantara. Manwantara z kolei dzieli się na 71 mahajuga (zwanych też eonami), czyli tzw. „wielkich wieków”. Każdy z nich trwa 4 320 000 lat. Eon zaś, czyli „wielki wiek”, dzieli się na 4 mniejsze: Kritia — Wiek Złoty (trwający 4800 lat), Treta — Wiek Srebrny (3600 lat), Dwapara — Wiek Brązowy (2400 lat) i Kali — Wiek Żelazny (1200 lat). Aktualnie trwa wiek Kali, zwany również „wiekiem grzechu”, VII manwantary naszej kalpy, a Brahma przeżywa podobno swój 50 rok życia…

Tak Hindusi liczyli (i liczą)… wieczność. W praktyce — mierzono czas zgodnie z obrotem Księżyca i pozornym ruchem Słońca. Bo z czasem wprowadzono w Indiach kalendarz księżycowo-słoneczny. Składał się on z 12 miesięcy synodycznych, a dla jego uzgodnienia z rokiem zwrotnikowym dodawano co 3 lata jeden miesiąc uzupełniający. Za moment wyjściowy przyjęto erę Saka, a więc rok 78 n.e. Wprowadził ją Kaniszka (I lub II w. n.e.), założyciel dynastii kuszańskiej. Warto jeszcze dodać, że w Indiach istniało ponad 20 różnych terminów wyjściowych do obliczania lat. Ten kalendarzowy bałagan usunięto dopiero w 1952 roku. W tym właśnie roku uchwalono w Indiach nowy, jednolity kalendarz — nawiązujący do starych tradycji indyjskich, a zarazem zgodny z rokiem zwrotnikowym. Zgodnie z tym kalendarzem, lata zwykle liczą 365 dni, przestępne — 366. Rok zaczyna się 22 III, w latach zaś przestępnych — 21 III. Utrzymano również indyjską erę Saka jako moment wyjściowy rachuby lat.