Kalendarz Majów.

Prawdopodobnie kalendarz Majów to najstarszy kalendarz świata. Nie jest on — ściślej mówiąc — dziełem Majów, lecz ich poprzedników, Olmeków, twórców tzw. „Kultury—Matki” (odkrytej w południowej części meksykańskich stanów Vera Cruz i Tabasco), a nawet Pre-Olmeków.

„Kultura-Matka” rozwijała się w I tysiącleciu p.n.e. i dała początek rozwojowi późniejszych kultur amerykańskich: Totonaków, Tolteków, Mixteków, Majów i Azteków.

Tymczasem najstarszy kalendarz świata — słynne „Słoneczne Wrota” w Tiahuanaco w Boliwii — liczy około 16 tysięcy lat, a zdaniem amerykańskiego uczonego, profesora Artura Poznansky’ego, nawet 17—20 tysięcy lat! Są jednak uczeni, jak np. dr H. S. Mellamy, którzy Tiahuanaco (a więc i „Słoneczne Wrota”) uważają za „kolebkę wszystkich cywilizacji na Ziemi”, określając czas jego powstania na 25 tysięcy lat p.n.e. Powiedzmy — przesada. Faktem jest jednak, że wiek astronomii amerykańskiej ocenia się na mniej więcej 10 tysięcy lat. Nie ulega więc wątpliwości, że chodzi tu o kulturę, która rozwinęła się w czasach, kiedy mieszkańcy tzw. Starego Świata żyli jeszcze w jaskiniach.

Wiedza astronomiczna (i matematyczna) starożytnych Olmeków (a zapewne i Pre-Olmeków), jak -również późniejszych od nich Majów, była ogromna. Wystarczy powiedzieć, że według kalendarza Majów — rok miał 365,2420 dnia, według naszego — 365,2425, natomiast według obliczeń współczesnych astronomów — 365,2422. Majowie pomylili się więc tylko o 0,0002 dnia, twórcy zaś kalendarza gregoriańskiego, którym się obecnie posługujemy, o 0,0003 dnia. Równie dokładnie obliczyli miesiąc księżycowy, myląc się zaledwie o… 0,00027 dnia w stosunku do aktualnych ustaleń. Nic też dziwnego, że stworzony przez nich kalendarz jest najdokładniejszym kalendarzem świata!

Kalendarzowi Majów również patronowali bogowie. Każda z jego części „niesiona” była przez niebiańskiego „tragarza”, który był zarazem jej patronem. Jeśli zdarzyło się, że owym boskim strażnikiem czasu było bóstwo o złośliwym usposobieniu — należało spodziewać się groźnych następstw. Charakter boga, pod którego auspicjami przebiegał dany dzień, miesiąc lub rok, przesądzał o powodzeniu lub klęsce w danym okresie. Bogowie decydowali o wszystkim, o każdym dniu i chwili człowieka. Oni też — jak wierzono — byli twórcami kalendarzowej rachuby czasu. Kalendarz Majów rozwijał się pod znakiem Słońca. Początkowo liczył 360 dni i składał się z 18 miesięcy 20-dniowych. Z czasem zorientowano się jednak, że rok słoneczny jest dłuższy, wprowadzono więc (podobnie jak w Egipcie) 5 dni dodatkowych — xma kaba kin — dni bez nazwy, określane czasem jako „miesiąc” uayeb. Uważano je za pechowe podobnie jak w Egipcie).

Był to kalendarz świecki — haab — odgrywający w codziennym życiu Majów ogromną rolę. Jego miesiące dzieliły się na 20 dni, które numerowano od 0 do 19 (Majowie znali pojęcie zera).

A oto miesiące tego kalendarza oraz ich hieroglificzne odpowiedniki (ostatni — dodatkowy — uayeb miał, jak wiemy, 5 dni):